กายภาพบำบัดสำหรับผู้ที่จะเข้ารับการผ่าตัดสร้างเอ็นไขว้หน้าใหม่
กายภาพบำบัดสำหรับผู้ที่ได้รับการผ่าตัดสร้างเส้นเอ็นไขว้หน้ามีวัตถุประสงค์เพื่อทำให้ผู้ป่วยสามารถกลับไปทำกิจกรรมได้ในระดับเดียวหรือใกล้เคียงกับก่อนการบาดเจ็บ โดยผู้ป่วยสามารถตั้งเป้าหมายของระดับกิจกรรมร่วมกับแพทย์และนักกายภาพบำบัด
เพื่อให้ท่านเข้าใจกระบวนการกายภาพบำบัดทั้งหมด สแกน QR-code เพื่อดู ไทม์ไลน์การทำกายภาพบำบัดทั้งก่อนผ่าตัดและหลังผ่าตัดด้านล่าง
URL:ขั้นตอนการกายภาพบำบัด - YouTube
กายภาพบำบัดก่อนการผ่าตัด ( ≥ 6 สัปดาห์)
ปัจจุบันในส่วนโรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ได้กำหนดระยะเวลารอผ่าตัดสำหรับนักกีฬาที่บาดเจ็บและต้องการเข้ารับการผ่าตัดสร้างเอ็นไขว้หน้าใหม่ภายใน 150 วันภายหลังการบาดเจ็บ กายภาพบำบัดก่อนผ่าตัดมีความสำคัญมากดังนี้
1.ป้องกันการบาดเจ็บเพิ่มเติม เช่นการฉีกขาดหมอนรองข้อเข่าและผิวกระดูกอ่อน
2.มีผลดีต่อการฟื้นสภาพของข้อเข่าภายหลังการผ่าตัดในด้าน ผู้ป่วยสามารถเคลื่อนไหวข้อเข่าได้เร็ว ชะลอการฝ่อลีปและเสริมความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
3.ผู้ป่วยเข้าใจขบวนการกายภาพบำบัดทั้งหมด สามารถวางแผนและเตรียมความพร้อมด้านร่างกายและจิตในสำหรับการกายภาพบำบัดหลังผ่าตัดต่อเนื่องกัน เป็นเวลา 3-12 เดือน จนสามารถทำกิจกรรมในระดับใกล้เคียงหรือเท่ากับก่อนการบาดเจ็บ
4.ได้รับความรู้ความเข้าใจเรื่องการออกกำลังกายที่เหมาะสมและปรับเปลี่ยนชนิดของกีฬาที่เล่นเพื่อป้องกันการบาดเจ็บเพิ่มเติมภายในข้อเข่า
ดังนั้นควรเริ่มกายภาพบำบัดหลังบาดเจ็บหรือก่อนการผ่าตัดอย่างน้อย 6 สัปดาห์ เพื่อเป็นการเตรียมความพร้อมของร่างกายและจิตใจ
วัตถุประสงค์ของการกายภาพบำบัดก่อนการผ่าตัด
1.เพิ่มมุมการเคลื่อนไหวทั้งมุมงอและเหยียดข้อเข่า ให้ได้ 0-125 องศา
2.ป้องกันกล้ามเนื้อฝ่อลีบ
3.เสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหน้าขา กล้ามเนื้อรอบข้อเข่าและสะโพก รวมทั้งกล้ามเนื้อแกนกลางของลำตัวเพื่อการทรงตัวที่ดี
4.เพื่อให้ผู้ป่วยร่วมวางแผนเป้าหมายของการทำกิจกรรมหรือเป้าเหมายหลังการผ่าตัดร่วมกับแพทย์และนักกายภาพบำบัด
5.ปรับเปลี่ยนชนิดของกีฬาที่เล่น โดยให้เล่นกีฬาที่ไม่มีการประทะ การวิ่งเปลี่ยนทิศทาง การบิดหมุนและความเร็ว เช่น ฟุตบอล บาสเกตุบอล เป็นต้น
6.กีฬาที่สามารถเล่นได้ ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน เวทเทรนนิ่ง
กายาภาพบำบัดก่อนก่อนผ่าตัด ประกอบด้วยวิธีการกายบริหารและการปฏิบัติตัว ท่านสามารถสแกนศึกษาผ่าน QR-code ด้านล่างนี้ นักกายภาพบำบัดมีวิธีวิธีกายบริหารและการฝึกเพิ่มเติมโดยตรงสำหรับนักกีฬาอาชีพหรือนักกีฬาอื่นๆที่เล่นกีฬาในระดับจริงจัง
URL:EP3 กายภาพบำบัด-ผู้ป่วยสร้างเอ็นไขว้หน้าใหม่ - YouTube
กายภาพบำบัดหลังการผ่าตัด 2-7 วัน (ระยะนอนโรงพยาบาล)
วัตถุประสงค์การกายภาพบำบัด
1.ผู้ป่วยรับรู้และเข้าใจข้อห้ามข้อควรระวังของการกายบริหาร การปฏิบัติตัวภายหลังการผ่าตัดทุกขั้นตอนของการกายภาพบำบัด
2.เพิ่มมุมการเหยียดข้อเข่า
3.ลดบวม
4.ลดการอักเสป
5.สามารถเดินได้โดยใช้อุปกรณ์ช่วยพยุง เช่นไม้ค้ำยัน และสามารถควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อรอบข้อเข่าได้ดีขณะเดินด้วยอุปกรณ์ช่วยพยุง
6.ผู้ป่วยได้รับการนัดเข้ารับการทำกายภาพบำบัดอย่างต่อเนื่อง ตามช่องทางที่ผู้ป่วยสะดวกและต้องการ เป็นผู้ป่วยนอกที่แผนกกายภาพบำบัด โรงพยาบาลสวนดอก รับคำแนะนำฝึกเองที่บ้านผ่าน QR-code วิดิโอการฝึกส่วนตัว ฝึกผ่านระบบไลน์ กายภาพบำบัดที่โรงพยาบาลในเครือข่ายใกล้บ้าน
เกณท์การพิจารณาก่อนที่ผู้ป่วยจะถูกจำหน่ายออกจากโรงพยาบาล
1.เข้าใจข้อห้ามข้อควรระวังหลังการผ่าตัด
2.มีมุมเหยียดแบบจับเหยียดให้สุดที่ 0 องศา
3.งอเข่าได้ 0-60 องศา
4.เข้าใจวิธีกายบริหารอย่างละเอียด
5.ข้อเข่าบวมน้อยกว่า 0.5 นิ้วเมื่อเทียบกับข้างปกติ
6.ไม่มีปวดหรือมีปวดขณะกายบริหารหรือเดิน 0-3/10
7.สามารถเดินได้โดยใช้อุปกรณ์ช่วยพยุงและควบคุมข้อเข่าได้ดี
8.ขณะเดินใส่สนับเข่าที่ล็อคเหยียดไว้ที่ 0 องศา
URL:กายภาพบำบัดในผู้ป่วยหลังการสร้างเอ็นไขว้หน้า 2-7 วัน - YouTube
กายภาพบำบัดหลังการผ่าตัด 2- 30 วัน
กายภาพบำบัดระยะนี้เป็นระยะฟื้นสภาพข้อเข่าให้ใกล้เคียงปกติ
วัตถุประสงค์
2.ลดบวมเพื่อป้องกันผังผืดที่จะเกิดในข้อเข่า
3.ลดปวด
4.เพิ่มมุมการเคลื่อนไหวของลูกสะบ้า
5.เพิ่มความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อขาด้านหลังและกล้ามเนื้อน่อง
6.เพิ่มมุมการงอ 0-125 องศา อย่างช้าๆ
7.สามารถเหยียดเข่าได้สุด โดยการยกขาตรงขึ้นด้านหน้า
8.เดินได้ด้วยตัวเองและควบคุมข้อเข่าได้ดี ปล่อยไม้ค้ำยันหลังการผ่าตัด 2-3 อาทิตย์
9.หลังการผ่าตัด 6 สัปดาห์สามารถเดินได้ปกติหรือเกือบปกติ
URL:กายภาพบำบัดหลังการผ่าตัดสร้างเอ็นไขว้หน้า 2-30 วัน - YouTube
กายภาพบำบัดหลังการผ่าตัด 1.5 – 3 เดือน
เป็นการกายภาพบำบัดเพื่อฝึกความแข็งของกล้ามเนื้อหน้าขา กล้ามเนื้อขาทั้งหมดและกล้ามเนื้อแกนกลางของลำตัว
เกณท์ที่ผู้ป่วยจะเริ่มฝึกกายภาพบำบัดหลังการผ่าตัด 1.5-3 เดือน
1.เหยียดเข่าแบบจับเหยียดได้ 0 องศา
2.ปวด 0-4/10
3.งอเข่าได้ 0-60 องศา
4.ขาข้างผ่าตัด บวม ≤ 1 นิ้ว เมื่อเทียบกับข้างปกติ
5.สามารถฝึกท่ากายบริหารในระยะผ่าตัด 1-6 สัปดาห์แรกได้ดี
6.มีความพึงพอใจและต้องการฝึกกายภาพอย่างต่อเนื่อง
วัตถุประสงค์
1.มีมุมเหยียดของข้อเข่า 0 องศา
2.มีมุมการเหยียด-งอข้อเข่า 0-125 องศา
3.ข้อเข่าบวมน้อยกว่าข้างปกติ ≤ 0.5 นิ้ว
4.ยกขาในท่าเข่าเหยียดตรงได้จากพื้นประมาณ
5.ไม่ปวด/ปวด 0-3/10 ขณะทำท่ากายบริหารบางจังหวะ
6.ฝึกทักษะการกีฬาร่วมกับการควบคุมการทำงานของระบบประสาทและกล้ามเนื้อ
7.เสริมสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อขาให้ได้ ≥ 70% เปรียบเทียบกับข้างปกติ
8.สามารถกลับไปวิ่งได้ ที่ 2.5-3.5 เดือนหลังการผ่าตัด
9.เพิ่มสมรรถภาพของระบบหัวใจและหายใจ
URL:กายภาพบำบัดในผู้ป่วยหลังสร้างเอ็นไขว้หน้า 1.5-3 เดือน - YouTube
กายภาพบำบัดหลังการผ่าตัด 3-5 เดือน
หลังการผ่าตัด 3 เดือนขึ้นไปผู้ป่วยส่วนใหญ่สามารถใช้ขาทำกิจวัตรประจำวันได้ในระดับกลางขึ้นไปจนถึงปกติ รวมทั้งสามารถวิ่งทางตรงด้วยความเร็วปานกลางได้ การกายภาพบำบัดในช่วงนี้จะมุ่งเน้นฝึกความแข็งแรง การควบคุมการทำงานของข้อเข่าขณะฝึกทักษะทางกีฬา ฝึกความคล่องตัวและสมรรถภาพของระบบหัวใจและหายใจให้สอดคล้องกับชนิดของกีฬาที่เล่นและมีการฝึกในสิ่งแวดล้อมเสมือนจริงตามชนิดของกีฬา
เกณท์ที่ผู้ป่วยจะสามารถฝึกกายภาพบำบัดได้
1.ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อขาข้างผ่าตัด ≥ 70% เปรียบเทียบกับข้างปกติ
2.สามารถวิ่งทางตรงด้วยความเร็วปานกลางได้ 300-500 เมตร โดยไม่ปวดหรือมีปวด 1-3/10 บางจังหวะ
3.มุมการเคลื่อนไหวของข้อเข่า 0-125 องศา
4.ผู้ป่วยมีความประสงค์ที่จะฝึกกายภาพบำบัดต่อเนื่อง
วัตถุประสงค์
1.เพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อขา น่อง สะโพกและกล้ามเนื้อลำตัว
2.เพิ่มความสามารถในการทรงตัวทั้งขณะอยู่นิ่งและเคลื่อนไหว
3.เพิ่มความสามารถในการควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อรอบข้อเข่าขณธวิ่งในหลากหลายทิศทางและความเร็ว
4.เพิ่มความคล่องตัวตามทักษะทางการกีฬา
5.เพิ่มความสามารถในการกระโดด สองขาและขาเดียวในหลากหลายทิศทาง
6.ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ขาข้างผ่าตัด ≥ 75% ของข้างปกติ
7.สามารถกลับไปฝึกซ้อมทักษะทางการกีฬาร่วมกับทีมได้ในกรณีที่เป็นนักกีฬาอาชีพ
URL:กายภาพบำบัดในผู้ป่วยหลังสร้างเอ็นไขว้หน้า 3-6 เดือน - YouTube
การกายภาพบำบัดหลังการผ่าตัด 6-12 เดือน
เป็นการกายภาพบำบัดที่ยังฝึกต่อเนื่องจากระยะ 3-5 เดือนได้ในกรณีที่ผู้ป่วยยังไม่ผ่านเกณท์ กรณีที่วัดความแข็งแรงด้วยการกระโดดขาเดียวและตอบแบบประเมินตนเองผ่าน ผู้ป่วยจะได้รับการฝึกทักษะทางการกีฬาร่วมกับทีม หรือฝึกด้วยตนเอง
วัตถุประสงค์
1.สามารถวิ่งได้ด้วยความเร็วตามชนิดของกีฬาหรือความถนัดหลากหลายทิศทาง
2.มีความแข็งแรงของขาข้างผ่าตัด ≥ 85% ของข้างปกติ ในนักกีฬาสมัครเล่นหรือผู้ที่เล่นกีฬาแบบสันทนาการ
3.มีความแข็งแรงของขาข้างผ่าตัด ≥ 90% ของข้างปกติ ในนักกีฬาอาชีพ
4.ได้คะแนนในแบบประเมินตนเอง ≥ 70 %
5.ได้คะแนนแบบประเมินความมั่นใจ ≥ 56 %
6.หลังการวิ่งและการกายบริหารไม่มีบวมเพิ่มขึ้นเกิน ≥ 0.5 นิ้วเมื่อเปรียบเทียบกับข้างปกติ
7.ไม่มีปวดหรือมีปวด 1-3/10 ขณะกายบริหารหรือซ้อมกีฬา
8.การฝึกจะเป็นการฝึกจำเพาะกับนักกายภาพบำบัดหรือกับทีมกีฬา